Жаппай иммундау – адамзат тарихындағы ең қуатты, ең тиімді қоғамдық денсаулық сақтау шараларының бірі. Бұл – жұқпалы аурулармен күресте ғылым мен адамзаттың ынтымақтаса отырып жеткен биік жетістігі. Вакцинация арқылы миллиондаған өмір сақталып, бұрынғы ғасырларда адам өлімі мен мүгедектіктің басты себебі болған дерттер бүгінде жойылу немесе бақылауға алыну сатысына жетті. Жаппай иммундау – тек медицина емес, бұл – өркениет пен үміт символы.
Ауруды емдегеннен, алдын алған оңай
Тарихтан белгілі, шешек, полиомиелит, көкжөтел, дифтерия, қызылша сияқты инфекциялық аурулар мыңдаған, кейде миллиондаған адамның өмірін жалмаған. Бірақ жаппай вакцинациялау бағдарламаларының арқасында бұл дерттер адамзат өмірінен біртіндеп ығысты. Мысалы, шешек ауруы – адамзат тарихында алғашқы рет толық жойылған жұқпалы ауру. Бұл 1980 жылы Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының ресми мәлімдемесімен бекітілді. Бұл жетістік – жаппай иммундаудың мүмкіндігін дәлелдейтін айқын мысал.
Жаппай иммундау неге маңызды?
Жаппай иммундау – бір адамға ғана емес, бүкіл қоғамға әсер ететін процесс. Оның басты артықшылығы – ұжымдық иммунитет қалыптастыру. Яғни, қоғам мүшелерінің басым бөлігі вакцина қабылдағанда, аурудың таралуы тоқтап, екпе ала алмайтын немесе иммунитеті әлсіз адамдар да қорғаныста болады. Бұл – балалар, қарттар, жүкті әйелдер, иммунитеті әлсіреген науқастар үшін ерекше маңызды.
Жаппай иммундаудың тағы бір маңызды қыры – ол экономикалық тиімділік. Аурудың алдын алу емделуден әлдеқайда арзан. Вакцинация арқылы мемлекеттер ауруханалардағы орындарды босатады, дәрі-дәрмекке кететін шығынды азайтады, жұмыс күшінің өнімділігін сақтап қалады.
Қоғамдық сенім – табыстың кілті
Вакциналар тиімді болғанымен, жаппай иммундаудың табысты болуы халықтың сеніміне тікелей байланысты. Әлеуметтік желілер мен жалған ақпарат дәуірінде вакцинаға қатысты мифтер мен қорқыныштар кең таралуда. Бұл кейбір адамдардың екпеден бас тартуына себеп болып отыр. Алайда ғылыми деректер вакцина қауіпсіз әрі тиімді екенін үздіксіз дәлелдеп келеді.
Сондықтан мемлекет пен медицина қызметкерлері халықпен ашық әрі түсінікті түрде сөйлесіп, вакцина жайлы шынайы ақпарат таратуы қажет. Ата-аналар, ұстаздар, қоғамдық белсенділер де бұл үдеріске қатысуы – ұжымдық жауапкершіліктің көрінісі.
COVID-19 – адамзаттың сынағы, бірақ үміт те бар
2020 жылы әлемді жайлаған COVID-19 індеті вакцинацияның маңыздылығын тағы бір мәрте дәлелдеді. Бұл пандемия миллиондаған адамның өмірін өзгертті, денсаулық сақтау жүйесін тығырыққа тіреді. Бірақ ғалымдар өте қысқа уақыт ішінде жаңа буын вакциналарын жасап шығарып, жаппай иммундау арқылы жағдайды бақылауға алды. Бұл – ғылым мен халықаралық ынтымақтастықтың күшін көрсететін тамаша үлгі.
Болашақ – өз қолымызда
Жаппай иммундау арқылы адамзат тек жұқпалы ауруларды жеңіп қана қоймай, болашақ ұрпаққа қауіпсіз әлем қалдыра алады. Қазіргі кезде вакциналар қатерлі ісік, ВИЧ, тіпті нашақорлықпен күрес саласында да зерттеліп жатыр. Бұл медицинадағы жаңа дәуірдің бастамасы болмақ.
Вакцинация – бұл тек инемен салынатын екпе емес. Бұл – білім, сенім, ғылым және адамзаттың бірлікке ұмтылысының көрінісі. Жаппай иммундау – бұл адамзаттың қолынан келеді. Біз оған бұрын да қол жеткіздік, алдағы уақытта да қол жеткіземіз. Тек бірігіп, ғылымға сеніп, жауапкершілікті ұмытпасақ болғаны.
Түркістан облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысы Н.Нышанов
