Сібір жарасы – Bacillus anthracis қоздырғышымен шақырылатын, клиникасында терінің серозды геморрагиялық қабынуымен, лимфа түйіндерінің ұлғаюымен, қызба және интоксикациямен сипатталатын жедел бактериальды зоонозды инфекциялық ауру.
Орофарингеальды және асқазан-ішек формаларымен де кездеседі. Сібір жарасы терілік, өте сирек ішектік, өкпелік және сепсистік формада өтуі мүмкін. Терілік сібір жарасы, жасырын тасымалданушы ауру деп те аталады, бұл түрінде сібір жарасы теріде пайда болған кезде пайда болады.
Бұл ең таралған түрі (сібір жарасының 90%-ы). Бұл сондай-ақ ең қауіпті түрі (емдеу кезінде өлім-жітім төмен; емдеусіз, өлім 20%). Тері сібір жарасы – терінің фурункул тәріздес зақымдануы, соңында қара ортасы бар ойық жара түзеді. Қара қышыма инфекция ошағында жиі ауыртпалықсыз ірі, некротикалық жара түрінде пайда болады (тітіркендіргіш және қышынатын терінің зақымдануы немесе көпіршіктері, әдетте, қара нүкте түрінде шоғырланған болады).
Әдетте, тері инфекциялары споралардың ену орнында әсер еткеннен кейін екі-бес күн аралығында пайда болады. Көгеруден немесе басқа да көптеген жарақаттардан айырмашылығы, сібір жарасынан терінің зақымдануы әдетте ауырсынуды тудырмайды.
Маңайдағы лимфа түйіндері жұқтырылуы мүмкін, қызаруы, ісінуі және ауыруы мүмкін. Көп ұзамай зақымданған жердің үстінде қабыршақтар пайда болады, олар бірнеше аптадан кейін жоғалады. Толық қалпына келтіру ұзағырақ уақыт алуы мүмкін.
Тері сібір жарасы әдетте B. anthracis споралары терідегі кесектер арқылы енген кезде пайда болады. Бұл пішін әдетте адамдар ауру жануарлармен немесе жануарлардан алынатын өнімдермен әрекеттескенде пайда болады. Сібір жарасының терілік түрінде емдегенде сирек өліммен аяқталады, өйткені инфекция аймағы терімен шектеледі, өлімге әкелетін фактордың, ісіну факторының және қорғаныш антигеннің өмірлік маңызды органға енуіне және бұзылуына жол бермейді. Емделусіз терілік инфекцияның шамамен 20% токсемияға және өлімге әкеледі.
Түркістан облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаментінің басшы орынбасары А.Еркінбекова
