Оқу сөмкесінің салмағы оқушылардың денсаулығына тікелей ықпал етеді. Егер сөмке шамадан тыс ауыр болса, онда оқушы денсаулығына айтарлықтай әсер береді. Олар:
– Бала бүкірейіп жүреді, омыртқаның қисаюына (сколиоз, лордоз, кифоз) әкелуі мүмкін.
– Арқадағы, мойындағы және иықтағы бұлшықеттерге артық күш түседі, тиісінше қозғалыс белсенділігін төмендетеді.
– Дұрыс орналаспаса немесе ауыр болса, кеуде қуысына қысым түсіп, тыныс алу қиындайды.
– Баланың тез шаршауына, сабақтағы зейінінің төмендеуіне себеп болады.
– Бас ауруы, мойын мен белдің ауырсынуын тудырады.
Сөмке салмағы баланың дене салмағының 10–15%-нан аспауы тиіс және келесі талаптарды сақтау ұсынылады. Олар:
– Сөмкенің арқалықтары екі иыққа бірдей түсетіндей болуы қажет (бір иыққа асатынға тыйым салынады);
– Сөмкенің артқы бөлігі қатты әрі ортопедиялық болуы қажет;
– Салмақты тең бөлу үшін ішінде бірнеше бөлігі (қалтасы) болуы қажет.
Күн сайынғы оқу жиынының салмағы (кг):
– 1-3-сыныптардың білім алушылары үшін – 1,5-2,0 кг;
– 4-5-сыныптардың білім алушылары үшін – 2,0-2,5 кг;
– 6-7-сыныптардың білім алушылары үшін – 3,0-3,5 кг;
– 8-11(12)-сыныптардың білім алушылары үшін – 4,0-4,5 кг-нан аспауы тиіс.
Сондықтан оқу сөмкесінің салмағын бақылау, оны дұрыс пайдалану және ортопедиялық талаптарға сәйкес таңдау – оқушылардың денсаулығын сақтау мен оқу үлгерімін арттырудың маңызды шарты болып табылады.
Түркістан облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысы Н.Нышанов