Қазіргі заманда технологиялық құрылғылар – компьютер мен ұялы телефондар – балалар өмірінің ажырамас бөлігіне айналды. Олар оқу мен ойын-сауықтың тиімді құралы бола отырып, денсаулыққа бірқатар кері әсерін тигізуі мүмкін. Бұл мақалада осы құрылғылардың балаларға келтіретін зиянды әсерлері қарастырылады.
1. Көру қабілетіне әсері
Компьютер мен телефон экранына ұзақ уақыт қарау көздің бұлшық еттерін шаршатады. Бұл көздің көру қабілетінің төмендеуіне, құрғауына, көз қысымының жоғарылауына әкелуі мүмкін. Ерте жастан экранға тәуелді болу балаларда көз ауруларының дамуына себеп болады.
2. Омыртқа мен бұлшық еттерге әсері
Құрылғыларды дұрыс емес қалыпта қолдану омыртқа мен арқа бұлшықеттеріне теріс әсер етеді. Балалар ұзақ уақыт бойы еңкейіп немесе қисайып отырса, бұл дене бітімінің бұзылуына, сколиоз сияқты ауруларға әкелуі мүмкін.
3. Ұйқы тәртібінің бұзылуы
Ұялы телефонды ұйықтар алдында қолдану мидың белсенділігін арттырып, ұйқы сапасын төмендетеді. Экраннан бөлінетін көк жарық мелатонин гормонының бөлінуіне кедергі келтіреді, бұл өз кезегінде ұйқысыздық пен шаршауға әкеп соғады.
4. Психикалық және әлеуметтік дамуға әсері
Балалар виртуалды әлемге шамадан тыс қызығып, шынайы өмірдегі қарым-қатынастан алшақтай бастайды. Бұл эмоционалдық тұрақсыздыққа, агрессияға немесе күйзеліске себеп болуы мүмкін. Сондай-ақ, интернеттегі қауіптер мен жағымсыз контент психикалық денсаулыққа зиян келтіруі ықтимал.
5. Тәуелділік қаупі
Компьютерлік ойындар мен әлеуметтік желілер балаларда технологияға тәуелділік тудыруы мүмкін. Бұл олардың оқу үлгеріміне, күнделікті міндеттерді орындауына және денсаулығына кері әсер етеді.
Қорытынды
Компьютер мен ұялы телефондардың пайдасымен қатар, оларды шектен тыс қолдану бала денсаулығына елеулі зиян келтіруі мүмкін. Ата-аналар балалардың экран алдында өткізетін уақытын бақылап, дұрыс қолдану мәдениетін қалыптастыруы қажет. Баланың денсаулығын сақтау – ұлт болашағын қорғау деген сөз.
Түркістан облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысының орынбасары А.Искаков
